Home » Polski

Wielkanoc 2025, 2026 i 2027

W Polsce praktykuje się wiele zwyczajów i tradycji, szczególnie w okresie wielkanocnym.

Rok	Data	Dzień	Święta
2025	20 kwietnia	niedziela	Wielkanoc
	21 kwietnia	poniedziałek	Poniedziałek Wielkanocny
2026	5 kwietnia	niedziela	Wielkanoc
	6 kwietnia	poniedziałek	Poniedziałek Wielkanocny
2027	28 marca	niedziela	Wielkanoc
	29 marca	poniedziałek	Poniedziałek Wielkanocny
Przewiń do dołu strony dla daty z poprzednich lat.

Wielkanoc to święto, które obchodzi się z pełnią życia i barwnie. Kończy się wtedy okres postu, co cieszy każdego. Ze świętem tym wiąże się wiele wyjątkowych ludowych i religijnych obrzędów. Wiele z nich swój początek ma w średniowieczu.

Od bardzo dawna obchodzono różne specjalne rytuały związane z nadejściem wiosny. Niektóre z nich zostały wpisane w obrzędy Święta Wielkanocy, wraz z dotarciem Chrześcijaństwa na ziemie Polskie. Z tego powodu ukrzyżowanie i zmartwychwstanie Chrystusa zaczęto świętować odprawiając tradycyjne rytuały. Pomimo tego, że w Polsce mieszkają społeczności protestanckie i prawosławne, jest to kraj głównie katolicki. Pomimo różnic religijnych, obchody Wielkanocy w większości tradycji wyglądają tak samo.

Środa Popielcowa

Środa Popielcowa rozpoczyna w Polsce okres wielkanocny. Ludzie wierzący udają się tego dnia do kościoła, by uczestniczyć we mszy. Księża wykonują znak krzyża przy pomocy popiołu na czołach wiernych. Symbolizuje to powstanie człowieka z popiołu i ponowne obrócenie się w niego.

Wielki Post

Dla katolików w Polsce, Wielki Post jest okresem największej zadumy. Trwa on sześć tygodni o pozwala przygotować się do obchodzenia Wielkanocy. Ludzie obchodzą post w konstruktywny sposób. Odwiedzają udekorowane kościoły, by oddać hołd Chrystusowi, poszczą, oraz idą do spowiedzi i modlą się. Parafie przebijają się jedna z drugą, by jak najlepiej udekorować Najświętszy Sakrament, zarówno pod względem religijnym, jak i artystycznym. Okrywa się go elegancką przesłoną i ustawia w tak, by wyglądał majestatycznie.

W tym okresie większość Polaków nie je mięsa w piątki. Okres wielkopostny to czas, kiedy praktykuje się obrzęd drogi krzyżowej. Odprawia się nabożeństwa pasyjne, które podążają śladami pasji i ukrzyżowania Chrystusa. W ich trakcie śpiewa się pieśń, której pierwsze słowa brzmią „Gorzkie żale przybywajcie”. Sobota po Wielkim Piątku jest dniem końca postu, lecz ludzie mimo tego często kontynuują go aż do niedzielnej mszy wielkanocnej. Oprócz tego, wielu ludzi przygotowując się do świąt wielkanocnych wykonuje wiosenne porządki. Sprzątanie symbolizuje wyrzucenie chorób i zła z domu, a także przygotowanie się na przywitanie wiosny, która jest porą roku przynoszącą dobrobyt.

Wielki Piątek

W tradycji chrześcijańskiej dzień śmierci Chrystusa jest dniem uroczystym i smutnym. Tego dnia chrześcijanie poszczą i odmawiają drogę krzyżową. W Kościołach stawia się kaplicę adoracji, tzw. Grób Pański. Tu przeważnie stoi drewniana figura Chrystusa, otoczona kwiatami. Harcerze lub dzieci przebierają się za rzymskich żołnierzy i pilnują grobu. Groby te są bardzo majestatyczne, konstruuje się je w wielu rozmiarach i kształtach. Często ich wystrój nawiązuje do problemów społecznych, obecnych wydarzeń i historii Polski, oprócz oczywistego znaczenia religijnego.

W całej Polsce, w Wielki Piątek rozpamiętuje się pasję, czyli mękę Pańską. Jest to zwyczaj wyniesiony ze średniowiecza, który polega na teatralnym przedstawieniu pasji i śmierci Chrystusa. Według organizatorów, pasja odgrywana w Poznaniu przyciąga do siebie ponad tysiąc widzów, co czyni ją największą uroczystością tego typu na świecie.

Niedziela Palmowa

Niedziela Palmowa rozpoczyna Wielki Tydzień. Została ona ustanowiona na pamiątkę przybycia Chrystusa do Jerozolimy. Tego dnia w kościołach święci się specjalne palmy. Wykonane są one z gałązek porzeczek, malin, bukszpanu lub wierzby i ozdobione kolorowymi piórami, ziołami, mchem i kwiatami. Palmy taka symbolizuje dobre zdrowie rodziny przez cały rok. Kiedy jest trzymana w domu, to jest on chroniony przed arogancją sąsiadów i innymi nieszczęściami.

Święcenie pokarmów

Mająca miejsce dzień przed Niedzielą Wielkanocną, Wielka Sobota to dzień radosnego oczekiwania. Tego dnia święci się pokarmy w kościele. Ozdobny koszyk zawierający jedzenie nazywa się święconką. W koszyku tym znajdują się rzeczy takie jak babka wielkanocna, chrzan, wędliny, sól, chleb, czyli symbol zmartwychwstałego Chrystusa, mały cukrowy baranek oraz jajka – symbolizujące narodziny i nowe życie. Rzeczy te zjada się w Wielkanoc. Na południu Polski praktykowany jest specjalny zwyczaj, który odbywa się w kościele po ceremonii rezurekcji, w jego trakcie członkowie rodziny zbierają się razem i okrążają trzy razy stół na którym znajduje się koszyk. Wierzy się, że postępując w ten sposób, błogosławieństwo spłynie na dom i wszystkich w nim przebywających.

W Wielką Sobotę do kościoła zabiera się koszyki pełne jedzenia po to by je poświęcić. Jednakże niektóre rodziny zapraszają do swojego domu księdza, po to by przygotowane na Wielkanoc jedzenie mogło być poświęcone w domu. Niektórzy na tę okazję zapraszają także przyjaciół. Zmartwychwstanie Chrystusa jest upamiętniane poprzez bicie dzwonów kościelnych późnym sobotnim wieczorem. W wojskowych koszarach wystrzeliwuje się salwę  z pistoletów. Wraz z tymi symbolicznymi działaniami kończy się post. Do ceremonii odbywających się w Niedzielę Wielkanocną zalicza się palenie kadzideł, śpiewanie i uroczyste procesje, zarówno w Kościele katolickim jak i prawosławnym.

Śniadanie wielkanocne

Uroczystości kościelne w Niedzielę Wielkanocna rozpoczynają się od przeprowadzenia mszy świętującej zmartwychwstanie Chrystusa. Odbywa się wtedy pełna msza. W przeszłości dzieci witały ten dzień rzucając czapkami. Śniadanie odbywające się w każdym domu jest przygotowywane z przepychem, a na stole ląduje wiele przepysznych potraw. Na stole stawia się świeże kwiaty, bazie, figurkę kurczaka oraz jajka pisanki, a wszystko to na białym obrusie. Na samym środku stołu stawia się święconkę.

Śniadanie wielkanocne rozpoczyna się od podzielenia się jajkiem. Przypomina to dzielenie się opłatkiem w Wigilię. Członkowie rodziny zaczynają od zjedzenia święconki, poświęconej dzień wcześniej. Na wielkanocnym stole nie może także zabraknąć uwielbianych przez dzieci czekoladowych zajączków i kurczaków, mazurka, babki, faszerowanych jajek, pasztetu, kiełbasy, szynki, żurku i wielu innych pyszności. Członkowie rodziny cieszą się tym posiłkiem i świętują.

Wielkanocny stół dekoruje się białą tkaniną. Gospodyni stawia na nim baranka z cukru, makowiec, babkę, drożdżówkę, szynkę, pęto kiełbasy, wędliny i kolorowe jajka. Posiłek wielkanocny składa się także z tradycyjnej polskiej zupy jaką jest żurek. Ludzie dzielą się także jajkiem i życzą sobie nawzajem pomyślności i dobrego zdrowia.

Pisanki

Jajka na wielkanocnym stole symbolizują życie i odrodzenie, przy czym mają naprawdę długą tradycję. Wraz z upływem czasu zmieniały się dekoracje i kolory jajek, ale w żaden sposób nie zmieniło się to jak popularny jest to zwyczaj. Pisanki ofiaruje się przyjaciołom i członkom rodziny, co jest równoznaczne z życzeniem im sukcesów, siły i zdrowia.

Zajączek wielkanocny

Pomimo, że dawanie dużych prezentów jest zarezerwowane na gwiazdkę, to w Wielkanoc dzieci także dostają jakieś prezenty. Zgodnie z wierzeniami zajączek wielkanocny podróżuje od domu do domu w noc poprzedzającą Niedzielę Wielkanocną i chowa cukierki oraz czekoladki po pokojach dzieci. Zwyczaj ten odzwierciedla pomysł z Świętym Mikołajem dającym prezenty dzieciom w noc przed Bożym Narodzeniem.

Śmigus-dyngus

Śmigus-dyngus jest znany także pod nazwą Lany Poniedziałek. Świętuje się go dzień po Niedzieli Wielkanocnej. Tego dnia każdy spryskuje wodą członków swojej rodziny, przyjaciół, a także nieznajomych. Tradycja ta wywodzi się z wierzeń pogańskich. Symbolizuje wiosenny czas oczyszczenia z chorób i brudu, a także przebudzenie natury. Wierzy się, że panny spryskane tego dnia wodą wkrótce się ożenią.

Współcześnie rolnicy wychodzą tego dnia na swoje pole, by spryskać wodą rośliny. Ewentualnie robią sobie żarty na sąsiadach. Na przykład taki rolnik może schować wiadra i narzędzia niczego niespodziewającego się sąsiada. Na ulicach i w większości miejsc publicznych, chłopacy którzy którzy z radością wyczekiwali tego dnia, czają się by spryskać wodą swoje siostry lub jakąkolwiek dziewczynę, która zbiegiem okoliczności się na nich natknie. Jest to zwyczaj mocno zakorzeniony w polskiej historii, na mocy którego mężczyźni oblewają kobiety wiadrami pełnymi wody. W dawnych czasach mężczyzna oblewał kobietę, której zamierzał się oświadczyć.

Obecnie wciąż kultywuje się zwyczaj oblewania kobiet w Lany Poniedziałek. Tradycji tej trzymają się nawet ludzie mieszkający w dużych miastach, przez co dziewczyny wychodzące tego dnia na miasto ubierają się w płaszcze przeciwdeszczowe i kapelusze, z góry wiedząc co może je spotkać. Mimo wszystko, to tradycja i nie można się uskarżać, że ktoś tego dnia oblał Cię wodą. Zwyczaj ten jest bardzo popularny i najpewniej nie zniknie zbyt szybko. Można jeszcze dopowiedzieć, że chłopcy, którzy tego dnia zmoczą swoje starsze siostry są wolni od kary.

Poprzednie lata

Rok	Data	Dzień	Święta
2024	31 marca	niedziela	Wielkanoc
	1 kwietnia	poniedziałek	Poniedziałek Wielkanocny
2023	9 kwietnia	niedziela	Wielkanoc
	10 kwietnia	poniedziałek	Poniedziałek Wielkanocny